Δημοσιεύθηκε στις 21-02-2016 στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως [ΦΕΚ Α΄21/21-02-2016] ο Νόμος 4368/2016 «Μέτρα για την επιτάχυνση του κυβερνητικού έργου και άλλες διατάξεις», o οποίος με το Άρθρο 15 προσέθεσε στον Ν.344/1976 «Περί ληξιαρχικών πράξεων», μετά το Αρθρο 35 του Νόμο αυτού, το οποίο ορίζει αυτολεξεί:
«Αρθρο 35- Ενταφιασμός προσώπου- Δεν επιτρέπεται ο ενταφιασμός προσώπου χωρίς την προσκόμιση της ληξιαρχικής πράξης θανάτου αυτού στην οποία πρέπει να αναφέρεται ο ακριβής τόπος ενταφιασμού, καθώς και η ημερομηνία και η ώρα αυτού»
προσέθεσε Άρθρο 35Α, το οποίο οριζει αυτολεξεί τα ακόλουθα:
«Αρθρο 35Α-Επιλογή τόπου ενταφιασμού προσώπου:
1. Η επιλογή του τόπου ενταφιασμού είναι δικαίωμα του προσώπου.
2. Κάθε φυσικό πρόσωπο, εφόσον το επιθυμεί, μπορεί ελεύθερα με ρητή, χωρίς όρο ή αίρεση, δήλωσή του ενώπιον συμβολαιογράφου να ορίσει τον τύπο της τελετής της κηδείας του και τον τόπο ενταφιασμού του. Με τη δήλωσή του αυτή ορίζονται τα πρόσωπα, σ υ γ γ ε - ν ι κ ά ή μ η που θα εκτελέσουν την επιθυμία του, τα οποία με σχετική δήλωσή τους στο ίδιο συμβολαιογραφικό έντυπο αποδέχονται τη δήλωση του προσώπου και αναλαμβάνουν την υποχρέωση να την
εκτελέσουν.
3. Εφόσον τηρηθεί ο κατά τα ανωτέρω τύπος και η διατυπωθείσα επιθυμία του θανόντος δεν αντίκειται σε κανόνες δημόσιας τάξης, υγιεινής ή στα χρηστά ήθη, τα αρμόδια όργανα ή οι υπηρεσίες, που επιμελούνται της ταφής του νεκρού οφείλουν να συμμορφώνονται στη διατυπωθείσα επιθυμία του θανόντος χωρίς οποιαδήποτε άλλη προϋπόθεση ή διαδικασία, ακόμη και αν εναντιωθούν συγγενείς οποιουδήποτε βαθμού.»
Διαβάστε το πλήρες κείμενο του άνω Άρθρου 15 του Νόμου 4368/2016: «Μέτρα για την επιτάχυνση του κυβερνητικού έργου και άλλες διατάξεις» [ΦΕΚ Α΄21/21.02.2016] εδώ.
Α Π Ο Τ Ε Φ Ρ Ω Σ Η
Εξάλλου, ως προς την επιλογή της αποτέφρωσης, τα Κέντρα Αποτέφρωσης Νεκρών [ΚΑΝ], τη διαχείριση της τέφρας, της τεφροδόχου, προβλέπουν οι κάτωθι νόμοι:
Το'Αρθρο 49 του Νόμου 4277/2014 «Νέο Ρυθμιστικό Σχέδιο Αθήνας - Αττικής και άλλες διατάξεις» και το Άρθρο 49α του ιδίου Νόμου, όπως το τελευταίο προστέθηκε με τον Νόμο 4368/2016 ορίζουν αυτολεξεί:
«Άρθρο 49 -
1. Για την αποτέφρωση νεκρών συντάσσεται ληξιαρχική πράξη εντός εξήντα ωρών από το θάνατο και αφού προηγουμένως προσκομισθούν, πέραν των απαιτουμένων κατά το άρθρο 32 του Ν.344/1976 «Περί Ληξιαρχικών Πράξεων» (Α΄ 143) δικαιολογητικών (αναφέρονται κατωτέρω) και τα εξής:
(α) Έγγραφη δήλωση ή σημείωμα του θανόντος ότι επιθυμούσε την αποτέφρωση της σωρού του. Αν ο θανών δεν κατέλιπε τέτοια δήλωση ή σημείωμα, έγγραφη δήλωση του/της συζύγου αυτού ή του/της εν ζωή συντρόφου του θανόντος με τον/την οποίο/α ο τελευταίος είχε συνάψει σύμφωνο συμβίωσης κατά τα προβλεπόμενα από το άρθρο 1 του ν. 3719/2008 «Μεταρρυθμίσεις για την οικογένεια, το παιδί και άλλες διατάξεις» (Α΄ 240) ή, τέλος, των συγγενών πρώτου ή δευτέρου βαθμού του θανόντος, με βεβαίωση του γνησίου της υπογραφής τους.
(β) Έγγραφη πιστοποίηση ιατροδικαστή που βεβαιώνει ότι η αιτία θανάτου δεν χρήζει περαιτέρω ιατροδικαστικής διερευνήσεως και ότι αφαιρέθηκαν από το σώμα του νεκρού τα τυχόν ακατάλληλα για αποτέφρωση ιατροτεχνικά μέρη. Το γνήσιο της υπογραφής του ιατροδικαστή πιστοποιείται είτε από αρμόδια δημόσια αρχή της κατοικίας ή του τόπου ασκήσεως του επαγγέλματός του είτε από τον ιατρικό σύλλογο του οποίου αυτός είναι μέλος.
2. Στη ληξιαρχική πράξη της προηγουμένης παραγράφου σημειώνεται από τον ληξίαρχο και ο τόπος αποτέφρωσης και ο τρόπος διάθεσης της τέφρας. Κατά τα λοιπά έχουν εφαρμογή οι διατάξεις των άρθρων 32, 33, 34, 36, 38 και 39 του ν. 344/1976.
3. Για την αποτέφρωση οστών νεκρών απαιτείται άδεια η οποία χορηγείται από τον δήμαρχο ή, στην περίπτωση κοιμητηρίου που βρίσκεται στην εδαφική περιφέρεια δημοτικής ή τοπικής κοινότητας, από τον πρόεδρο της δημοτικής ή τοπικής ενότητας ή τον εκπρόσωπο της τοπικής κοινότητας κατά περίπτωση, σύμφωνα με το εδάφιο στ’ του άρθρου 82 του ν. 3852/2010 «Νέα αρχιτεκτονική της Αυτοδιοίκησης και της Αποκεντρωμένης Διοίκησης-Πρόγραμμα Καλλικράτης» (Α΄ 87). Η κατά τα ανωτέρω άδεια χορηγείται μετά από έγγραφη συναίνεση των αναφερομένων στο εδάφιο α΄ της παραγράφου 1 του παρόντος προσώπων.»
Σημειωτέον ότι στο Άρθρο 32 του Ν.344/1976 «Περί Ληξιαρχικών Πράξεων» ορίζεται ότι:
«Αρθρον 32.-
1. Η ληξιαρχική πράξη θανάτου, συντάσσεται εντός είκοσι τεσσάρων ωρών από το θάνατο, αφού προσαχθεί έγγραφη πιστοποίηση θανάτου που εκδίδεται από τον ιατρό που νοσήλευσε το θανόντα ή, αν δεν υπάρχει τέτοιος ιατρός, από τον ιατροδικαστή ή τον ιατρό πραγματογνώμονα που ορίζεται από την οικεία αστυνομική ή δικαστική αρχή.
2. Εν ελλείψει των εν τη προηγουμένη παραγράφω ιατρών, η ληξιαρχική πράξις συντάσσεται επί τη βάσει εγγράφου πιστοποιήσεως της οικείας αστυνομικής αρχής.
[ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ: Με την παρ. 4 του άρθρου 1 της υπ`αριθμ. 37114/1994 απόφασης των Υπουργών Εσωτερικών και Δημ.Τάξης (ΦΕΚ Β`882), διατηρήθηκαν σε ισχύ οι παρ. 1 και 2 του παρόντος άρθρου (και
μετά το άρθρο 34 παρ. 2 του Ν. 2168/93), όσον αφορά τον ορισμό νεκροσκόπου ιατρού από την οικεία αστυνομική αρχή για τη σύνταξη πιστοποιητικού θανάτου και την έγγραφη πιστοποίηση θανάτου σε
περίπτωση ανυπαρξίας γιατρού.]
3. Ο ιατρός υποχρεούται σε κάθε περίπτωση θανάτου να δηλώνει την αιτία του θανάτου, αναφέροντας και την αρχική, την ενδιάμεση και την τελική που προκάλεσε το θάνατο.
4. Οι ασκούντες το επάγγελμα ιατροί υποχρεούνται, εντός μηνός από της εις τινα ληξιαρχικήν περιφέρειαν εγκαταστάσεώς των, ν` αποστέλλουν εις τον οικείον ληξίαρχον δείγμα της υπογραφής των, προς διαπίστωσιν του γνωσίου ταύτης. Οι ήλη εγκατεστημένοι ιατροί υποχρεούνται εις την αποστολήν του δείγματος τούτου, εντός διμήνου από της ισχύος του παρόντος νόμου.
5. Η κατά την προηγουμένην παράγραφον υποχρέωσις δεν υφίσταται δια τους ιατρούς, τους εγκατεστημένους εις την περιφέρειαν των ειδικών ληξιαρχείων. Το γνήσιον της υπογραφής των ιατρών τούτων πιστοποιείται είτε παρά της διευθύνσεως του οικείου νοσηλευτικού ιδρύματος, παρ` ω συνέβη ο θάνατος, είτε παρά της αρμοδίας αστυνομικής αρχής της κατοικίας ή ασκήσεως του επαγγέλματος αυτών, είτε και παρά του ιατρικού συλλόγου, του οποίου ούτοι είναι μέλη.»
«Άρθρο 49α - Διαχείριση της τέφρας:
1. Η τέφρα τοποθετείται υποχρεωτικά από τα Κέντρα Αποτέφρωσης Νεκρών (ΚΑΝ) και τις μονάδες αποτέφρωσης οστών νεκρών εντός ειδικού σκεύους (τεφροδόχος).
2. Η τεφροδόχος υποχρεωτικά:
α) Τοποθετείται σε ειδικό χώρο φύλαξης των τεφροδόχων (τεφροφυλάκιο) εντός του ΚΑΝ Αποτέφρωσης ή εντός του Κοιμητηρίου ή
β) Ενταφιάζεται σε υφιστάμενο Κοιμητήριο, σύμφωνα με τα οριζόμενα στον α.ν. 582/1968 (Α`225) «Περί Δημοτικών και Κοινοτικών Κοιμητηρίων», όπως ισχύει, ή
γ) Εγκαταλείπεται ελευθέρως στη θάλασσα και σε απόσταση τουλάχιστον 1,5 ναυτικού μιλίου από την ακτή, υπό την προϋπόθεση ότι το σκεύος είναι διαλυτό στο νερό και δεν περιέχει ρυπογόνα
στοιχεία.
3. Είναι δυνατή η διασπορά της τέφρας σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο ενθύμησης (σιντριβάνι ή ανθόκηπο) εντός του ΚΑΝ ή σε υπαίθριο χώρο εκτός κατοικημένης περιοχής ή στη θάλασσα.
4. Εφόσον δεν υφίσταται ρητή δήλωση του αποθανόντος για τη διαχείριση της τέφρας, σύμφωνα με τα οριζόμενα στις προηγούμενες παραγράφους, για το ζήτημα αυτό αποφασίζουν ο/η σύζυγος και οι συγγενείς του, εξ αίματος ή εξ αγχιστείας, έως και τον τέταρτο βαθμό, κατά σειρά τάξεως.
5. Για κάθε μεταβολή στη διαχείριση της τέφρας αποφασίζουν ο/η σύζυγος και οι ανωτέρω συγγενείς του νεκρού, κατά σειρά τάξεως.
6. Σε κάθε περίπτωση αδυναμίας πραγματοποίησης της βούλησης του θανόντος, καθώς και σε περίπτωση διαφωνίας μεταξύ συγγενών της ίδιας τάξης, αποφαίνεται ο Εισαγγελέας στην
περιφέρεια του οποίου φυλάσσεται η τεφροδόχος.
7. Η τεφροδόχος θεωρείται πράγμα εκτός συναλλαγής με όλες τις εντεύθεν συνέπειες».
Το 'Αρθρο 35 του Νόμου 3448/2006 «Για την περαιτέρω χρήση πληροφοριών δημόσιου τομέα,θέματα ΟΤΑ κλπ», ως τροποποιήθηκε με τους Νόμους 4277/2014 και 4368/2016 ορίζει αυτολεξεί:
«Άρθρο 35-
1. Η α π ο τ έ φ ρ ω σ η ν ε κ ρ ώ ν πραγματοποιείται υποχρεωτικά στα Κέντρα Αποτέφρωσης Νεκρών (ΚΑΝ). Η εγκατάσταση και λειτουργία ΚΑΝ επιτρέπεται σε Ορανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΟΤΑ) πρώτου βαθμού σε εκτάσεις ιδιοκτησίας τους, ή που τους έχουν παραχωρηθεί κατά χρήση εντός ή εκτός των διοικητικών τους ορίων, ή σε νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου των ΟΤΑ, μετά από λήψη των αδειών της παρ. 3 του άρθρου 19 του ν. 3982/2011. Οι άδειες χορηγούνται, από την Περιφέρεια εντός των διοικητικών ορίων της οποίας πρόκειται να εγκατασταθεί το ΚΑΝ και με τους όρους και τη διαδικασία των διατάξεων των άρθρων 17-40 του ν. 3982/2011. Για την εφαρμογή των τελευταίων αυτών διατάξεων, τα ΚΑΝ κατατάσσονται στην κατηγορία των μηχανολογικών «εγκαταστάσεων παροχής υπηρεσιών» χαμηλής όχλησης της παρ. 3 του άρθρου 17 του ν. 3982/2011. Σε περίπτωση εγκατάστασης ΚΑΝ από ΟΤΑ σε χώρο ιδιοκτησίας του, ο οποίος βρίσκεται εντός των ορίων άλλου ΟΤΑ, για την αδειοδότηση απαιτείται η λήψη γνώμης από τον τελευταίο. Οι διατάξεις της παρούσας κατισχύουν κάθε άλλης διάταξης ή απαγόρευσης.
2. Η χωροθέτηση των Κέντρων Αποτέφρωσης Νεκρών επιτρέπεται σε περιοχές που έχουν καθοριστεί οι χρήσεις γης των άρθρων 5, 6, 7 και 10 του π.δ. 23.2/6.3.1987 (Δ΄ 166) και των άρθρων 20, 22, 23, 24, 25, 26, 27, 28, 29 και 31 του ν. 4269/2014 (Α΄ 142). Στις εκτός σχεδίου περιοχές, στις οποίες δεν έχουν καθορισθεί χρήσεις γης, έχουν εφαρμογή οι διατάξεις του άρθρου 4 του π.δ. 24/31.5.1985 (Δ΄ 270) και του π.δ. της 31.3/6.4.1987 (Δ΄ 303), καθώς και η διάταξη της παρ. 2 του άρθρου 6 του ν. 3325/2005 (Α΄68). Οι διατάξεις των δύο προηγούμενων εδαφίων τυγχάνουν εφαρμογής και για τη χωροθέτηση μονάδων αποτέφρωσης οστών νεκρών, χαμηλού δυναμικού διαλείπουσας λειτουργίας με ωριαία δυναμικότητα αποτέφρωσης κάτω των 50 κιλών.
3. Τα δικαιώματα και τέλη αποτέφρωσης και η εν γένει χρήση και λειτουργία εκάστου ΚΑΝ ρυθμίζονται με τον Κανονισμό ΚΑΝ, ο οποίος εγκρίνεται με απόφαση του αρμόδιου προς τούτο οργάνου του νομικού προσώπου που κατέχει την κατά την παράγραφο 1 του παρόντος άρθρου άδεια λειτουργίας.
4. Με τη διαδικασία της παραγράφου 1 του παρόντος άρθρου είναι δυνατή η εγκατάσταση και λειτουργία μονάδων αποτέφρωσης οστών νεκρών από ΟΤΑ πρώτου βαθμού ή από τα νομικά πρόσωπά τους, εντός των νομίμως λειτουργούντων από αυτούς κοιμητηρίων.
5. Τα δικαιώματα και τέλη αποτέφρωσης και η εν γένει χρήση και λειτουργία εκάστης μονάδας αποτέφρωσης οστών νεκρών ρυθμίζονται με τον Κανονισμό Λειτουργίας, ο οποίος εγκρίνεται με απόφαση του αρμόδιου προς τούτο οργάνου του νομικού προσώπου που κατέχει την κατά την παράγραφο 1 του παρόντος άρθρου άδεια λειτουργίας.
6. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης, Περιβάλλοντος και Ενέργειας, και Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού ρυθμίζονται ειδικότερα σχετικά ζητήματα, καθώς και ζητήματα με χαρακτήρα τεχνικό ή λεπτομερειακό.»